تأثیر نقاشی بر رمان چشم هایش و ذاکره الجسد

ادبیات و هنر از دیرباز با یکدیگر پیوندی ناگسستنی داشته و این تعامل هرآینه سبب تعالی آثار ادبی و هنری شده است. یکی از نمونه های این تعامل که امروزه در ادبیات معاصر جهان شایسته ی توجه است، هم گرایی رمان و نقاشی است. بررسی رمان های هنری و نقش تصویر هنرمند در داستان نویسی معاصر، به خوبی نشان می دهد که برخی از رمان های فارسی و عربی از تأثیرات نقاشی شکل گرفته و زاده شده است. رمان چشم هایش به قلم بزرگ علوی و ذاکره الجسد اثر احلام مستغانمی که درباره ی زندگی نقاش و ارتباط او با مدلش نوشته شده اند، گویای این الهام هنری به شمار می¬روند. این پژوهش با هدف شناسایی مصادیق تأثیر نقاشی بر رمان نوشته شده است. پرسش بنیادین نگارنده در این پژوهش این است که در داستان نویسی معاصر فارسی و عربی چگونه از هنر نقاشی استفاده شده است؟ و دیگر آن که در دو رمان هنری چشم هایش و ذاکره الجسد این تأثیرپذیری در چه سطوحی انجام پذیرفته است؟ در این پژوهش تطبیقی که به روش تحلیل سبک شناسیِ متن انجام پذیرفته، سبک هر دو رمان در سه حوزه ی زبانی، ادبی و فکری بررسی شده و تأثیر نقاشی در هر سه سطح تبیین شده است. نویسندگان این رمان ها با اشاره به ابزارهای نقاشی و نام نقاشان مشهور و تابلوهایشان، بیان توصیف های قوی که در حد تجسم تصویر پیش می رود، سود جستن از مکاتب هنری در سبک نویسندگی و دیگر تمهیدات مشابه، کوشیده اند تا تأثیر هنر نقاشی را در خلق رمان نشان دهند. نویسندگان این دو رمان با استفاده از هنر نقاشی، تنها به تبیین آرا و اندیشه های خود در خصوص ادبیات و هنر اکتفا نکرده، بلکه به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی نیز روی آورده اند.